اخرا یا اکسید آهن قرمز با فرمول شیمیایی Fe₂O₃ یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین رنگدانه‌های معدنی در جهان است. این ماده که عمدتاً از کانی هماتیت تشکیل شده، به دلیل رنگ قرمز متمایل به قهوه‌ای، مقاومت بالا و غیرسمی بودن، در صنایع مختلف جایگاه ویژه‌ای دارد.

مشخصات فیزیکی و شیمیایی

• فرمول شیمیایی: Fe₂O₃

• رنگ: قرمز روشن تا قهوه‌ای تیره

• نقطه ذوب: حدود 1565 درجه سانتی‌گراد

• pH: بین 4 تا 8

• حلالیت: در آب بسیار کم، اما در اسید هیدروکلریک گرم حل می‌شود

• ساختار: پودر کریستالی با دانه‌بندی متنوع

انواع اخرا

• اخرا طبیعی: استخراج‌شده از معادن (مانند جزیره هرمز)، با خلوص حدود 60–70٪

• اخرا سنتزی: تولید صنعتی با خلوص بالا (تا 98٪)، یکنواختی بیشتر و قدرت رنگ‌دهی بالاتر

کاربردها در صنایع مختلف

• صنعت رنگ‌سازی: به عنوان پیگمنت اصلی در رنگ‌های ساختمانی و صنعتی

• بتن و مصالح ساختمانی: برای تولید بتن رنگی، آجرهای تزئینی و آسفالت

• سرامیک و کاشی: افزایش زیبایی و مقاومت در برابر حرارت

• پلاستیک‌سازی: رنگ‌دهی به محصولات پلیمری

• آرایشی و بهداشتی: به دلیل غیرسمی بودن، در تولید رژ لب و سایه چشم

• هنر و معماری سنتی: از نقاشی‌های غارنشینان تا تزئینات رنسانس

مزایا

• رنگ طبیعی و ماندگار

• مقاومت بالا در برابر نور، حرارت و رطوبت

• غیرسمی و سازگار با محیط زیست

• قیمت مناسب نسبت به رنگدانه‌های مشابه

• تنوع در دانه‌بندی و رنگ

معایب

• نیاز به آسیاب و فرآوری برای کاربردهای دقیق

• در برخی موارد، قیمت اخرا سنتزی بالاتر از نوع طبیعی است